Ngày nay, bạn có thể truy nhập vào website của Adidas để tự thiết kế và đặt mua một đôi giày theo ý muốn; truy nhập vào website của Dell để tự “lắp ráp” và mua trực tiếp máy vi tính cũng như các thiết bị đi kèm. Thành công của Dell, Adidas… cho thấy xu hướng và nhu cầu chuyển từ mô hình sản xuất đại trà sang mô hình sản xuất đại trà theo nhu cầu khách hàng - còn gọi là mô hình sản xuất tùy biến đại chúng. Đây cũng được coi như một cách marketing mới mẻ và hiệu quả cho các nhà sản xuất.

 

“Góp gió thành bão”

Nếu đặt mình ở vị trí khách hàng, bạn chắc chắn sẽ mong muốn nhận được một món hàng đặc biệt như được thiết kế cho riêng mình nhưng chỉ với mức giá tương đương hoặc cao hơn không đáng kể so với những thương phẩm được sản xuất hàng loạt. Để đáp ứng yêu cầu của đại chúng, doanh nghiệp cần có một dòng sản phẩm đủ rộng, tạo điều kiện cho việc kết hợp các đặc điểm, tiện ích để có thể đáp ứng những yêu cầu rất cá biệt của từng cá nhân. Đương nhiên, doanh nghiệp phải lựa chọn phương án sản xuất hàng loạt, sản xuất đại trà. Như là hệ quả tất yếu, lựa chọn sản xuất hàng loạt buộc doanh nghiệp phải tìm được đầu ra tương ứng. Tại Việt Nam, sẽ có rất nhiều người không thích những đồ chơi bằng nhựa được sản xuất hàng loạt “made in China” nhưng lại rất thích các chú lính Rambo được làm từ gỗ. Vấn đề là làm sao có thể “gom” những nhu cầu đơn lẻ này lại để đảm bảo được đầu ra cho một quy trình sản xuất hàng loạt? Đáp án nhanh gọn, tiết kiệm chi phí và cũng là hiệu quả nhất đến từ Internet!

 

Ebay (www.ebay.com), mô hình thương mại điện tử cực kỳ thành công, có xuất phát điểm là một website rao bán những thứ tưởng như vô giá trị. Etsy (www.etsy.com), được ví như “eBay của tương lai”, cũng chỉ chuyên tâm cung cấp những mặt hàng thủ công (handmade) nhưng cực kỳ đa dạng về chủng loại mà thông qua website này, ai cũng có thể tìm thấy ít nhất một vật dụng mà mình ưa thích. Chính thức đi vào vận hành từ tháng 6/2005, chỉ tính riêng tháng 11/2007, thành viên của Etsy đã bỏ ra 4,3 triệu USD để mua hơn 300,000 vật dụng “tầm thường” được rao bán trên website (giá của những vật dụng này có thể chỉ 2 – 4 USD). Hiệu quả của mô hình sản xuất tùy biến đại chúng đã thể hiện rất rõ ràng: với sức hấp dẫn của tính tùy biến, tính “toàn cầu” của sản phẩm, doanh nghiệp có thể đạt được hiệu quả kinh doanh ngoài mong đợi nếu biết cách khai thác tốt mạng Internet như là một công cụ để tiếp nhận yêu cầu, tương tác với khách hàng.


 

Lựa chọn giải pháp phù hợp

Như đã đề cập đến ở trên, điều kiện cần để triển khai thành công mô hình tùy biến đại chúng là doanh nghiệp phải có dải sản phẩm đủ rộng để có thể đáp ứng những yêu cầu rất khác biệt của nhiều đối tượng khách hàng. Điều kiện đủ sẽ là cả một hệ thống xử lý đơn hàng bao gồm cả nhân công, máy móc và giải pháp công nghệ. Xuất phát từ dải sản phẩm rất lớn nên chắc chắn doanh nghiệp sẽ luôn phải theo dõi sát sao tình trạng tồn kho. Tác phong làm việc “vừa kịp lúc” trong suốt cả chu trình sẽ là mục tiêu mà các doanh nghiệp muốn “toàn cầu hóa” các sản phẩm của mình theo đuổi.



Thứ nhất, hãy tạo điều kiện để khách hàng bày tỏ!


Thời điểm hiện tại, khách hàng có rất nhiều kênh để bày tỏ nhu cầu, nguyện vọng đối với sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp: qua email, qua điện thoại truyền thống và thoại qua giao thức IP (Skype, Yahoo! Messenger...), qua các biểu mẫu đặt hàng có sẵn trong trang web… Cốt lõi của việc triển khai mô hình tùy biến đại chúng là đáp ứng chính xác nhu cầu của khách hàng, chính vì vậy bạn hãy tạo điều kiện tối đa để khách hàng có thể mô tả, thể hiện rõ nhất yêu cầu cá biệt của mình đối với sản phẩm, dịch vụ mà bạn đang cung cấp. Trang web www.mvm.com (My Virtual Model) là một ví dụ điển hình của mô hình tùy biến đại chúng trong lĩnh vực may mặc. Thông qua website, khách hàng chỉ cần nhập thông số về chiều cao, cân nặng, số đo các vòng… để ứng dịch tích hợp sẵn tạo hình mẫu ba chiều mô phỏng. Căn cứ vào hình mẫu (có thể xoay nhiều góc độ), khách hàng có thể thoải mái “mặc thử” nhiều loại trang phục trước khi đặt hàng.

 

Thứ hai, ứng dụng theo dõi đơn hàng


Tính tùy biến, khả năng tùy biến càng cao thì việc kiểm soát các đơn hàng riêng lẻ sẽ càng khó khăn. Chính vì vậy, ưu tiên đầu tiên của doanh nghiệp phải là các ứng dụng hoặc giải pháp theo dõi các đơn hàng từ lúc khách hàng đặt hàng cho tới lúc giao hàng và cả quá trình hậu mãi. Để tiết kiệm thời gian, chi phí… doanh nghiệp nên nghiên cứu và triển khai những hệ thống theo dõi đơn hàng được tự động hóa (ví dụ sử dụng mã vạch hoặc mã sản phẩm).

 

Thứ ba, hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu


Hệ thống thông tin / cơ sở dữ liệu là một bộ phận rất quan trọng trong chu trình tùy biến đại chúng. Kết hợp với các giải pháp theo dõi đơn hàng, hệ thống cơ sở dữ liệu không chỉ đơn thuần lưu trữ thông tin về khách hàng, những đơn hàng đã đặt, tình trạng tồn kho và những thông tin khác. Thông qua các công cụ phân tích, doanh nghiệp có thể “mài” ra rất nhiều thông tin quan trọng khác để tăng cường hơn nữa hiệu quả kinh doanh, quảng bá của mình. Ví dụ, quá trình phân tích cơ sở dữ liệu có thể giúp doanh nghiệp đưa ra dự báo về nhu cầu của khách hàng, tăng tính chủ động, sẵn sàng đáp ứng đơn hàng tùy biến – yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình triển khai tùy biến đại chúng.

 

Thay lời kết


Xuất phát từ đặc tính tương tác và tùy biến ở mức độ tối đa trên phạm vi rộng lớn, quá trình triển khai mô hình tùy biến đại chúng sẽ thuận lợi hơn nhiều nếu hành lang pháp lý cho thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến đã được kiện toàn. Tại Việt Nam, mô hình tùy biến đại chúng mới chỉ đang ở giai đoạn manh nha và người tiêu dùng chưa thể đặt ra những yêu cầu mang tính tùy biến đối với mặt hàng, dịch vụ mình cần cung cấp. Tuy nhiên cùng với quyết định mở cửa thị trường bán lẻ từ đầu năm 2009, hàng loạt website thương mại điện tử sẽ “online” và đã đến lúc các doanh nghiệp trong nước tìm tòi, nghiên cứu cách thức triển khai mô hình tùy biến đại chúng.