Nguyên nhân
Các nhà khoa học mới chỉ ra được các yếu tố có thể ảnh hưởng tới sự phát triển ngôn ngữ khiến trẻ nói lắp như:
- Thể chất của bé: Trong quá trình sinh hoạt, trẻ bị vật cứng va vào đầu làm tổn thương tới vùng broca trong não – nơi tiếp nhận và phân tích ngôn ngữ.
- Cú sốc tâm lý: Trẻ gặp cú sốc lớn trong gia đình hoặc bản thân chứng kiến một việc gì đó quá sợ hãi.
... để bé quan sát thế giới và tự diễn đạt ý nghĩ của mình...
Hệ quả
Nói lắp khiến bé hạn chế giao tiếp với mọi người xung quanh. Khi bé đi học, việc phát âm khó khăn làm cho bé không diễn đạt được ý kiến, ảnh hưởng rất nhiều tới năng lực học tập của bé.
Theo các nhà khoa học, trong não bộ những người nói lắp, vỏ não có những đoạn tách rời, cản trở việc tiếp nhận và phân tích ngôn ngữ. Do đó, trẻ sẽ học kém.
Xử trí khi bé nói lắp
Tập đọc và tập nói
Bạn mua cho bé những quyển truyện cổ tích hoặc những quyến sách có giá trị giáo dục như Súp gà cho tâm hồn, hạt giống tâm hồn… để bé luyện đọc (với bé đã biết đọc). Nếu bé khoảng 5 tuổi, hãy giúp bé tập nói trước gương bằng cách đưa cho bé một chủ đề nào đó.
... thường xuyên trò chuyện với bé sẽ tăng cơ hội sửa nói lắp...
Đưa ra câu hỏi để trẻ trả lời
Sau khi bé đọc xong hãy hỏi bé. Câu hỏi lúc đầu thường đơn giản. Khi bé trả lời được lưu loát thì bạn mới tiếp tục đặt câu hỏi khó hơn
Bữa cơm gia đình là lúc thuận tiện nhất để rèn luyện cho bé. Mọi người hỏi bé về chuyện ở trường, ở lớp, về bé Tin hàng xóm có cái mũi to như thế nào, về bé Mập hay thò lò mũi xanh… Lắng nghe và khuyến khích bé nói nhiều hơn.
Ngoài ra, các nhà khoa học còn có phương pháp chữa nói ngọng bằng máy tính. Nếu bé không thể chữa trị theo cách thông thường thì bạn nên đưa bé đến các trung tâm y tế để kiểm tra và điều trị.
... hãy lắng nghe bé...
Hỗ trợ những yếu tố tâm lý cho bé
Bạn và mọi người hãy lắng nghe. Trẻ rất sợ khi vừa mở miệng ra đã bị bố mẹ và ông bà quát “Nói gì nói nhanh lên”. Làm như vậy, vô tình bạn làm trẻ bị ức chế và chứng nói ngọng, lắp của trẻ càng trầm trọng hơn. Bình tĩnh lắng nghe những gì trẻ bày tỏ với bạn sẽ kích thích trẻ nói nhiều hơn, cơ hội chữa lắp cho bé sẽ tăng lên.
Đừng chế nhạo bé. Bé hoảng sợ khi bạn bè và một số người xung quanh cười chế giễu khi bé nói lắp. Bạn hãy giúp bé tự tin bằng việc phát triển những trò chơi như vẽ, ô chữ, xếp hình… trong quá trình bạn sửa nói lắp cho bé. Điều này khiến cho các trẻ khác không có cớ gì để cười nhạo bé nữa.
ST